HABER MERKEZİ
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 03, 2025 16:04
Bilim insanları, Eski Mısır’da yaşamış bir bireyin ilk kez tam genom dizilimini gerçekleştirdi. Yaklaşık 40 yıl önce, 1985 yılında kısmi DNA çıkarımından sonra bu, genetik araştırmalarda devrim niteliğinde bir gelişme olarak kabul ediliyor. Araştırmanın ayrıntıları, 2 Temmuz’da prestijli bilim dergisi Nature’da yayımlandı.
Mısır bilimciler uzun yıllardır Mısır’ın zengin arkeolojik mirasını incelese de, Eski Mısırlıların genetik yapısı hâlâ büyük oranda bilinmezliğini koruyor. Bugüne kadar yapılan üç ayrı genetik analiz, DNA’nın kötü korunması nedeniyle sadece kısmi başarı sağlamıştı.
Ancak İngiltere’de bulunan Francis Crick Enstitüsü ve Liverpool John Moores Üniversitesi’nden bilim insanları, yaklaşık bir asırdır müzede korunan bir dişten tam DNA dizilimini çıkarmayı başardı. 1902 yılında Kahire’nin yaklaşık 265 kilometre güneyindeki Nuwayrat köyünde bulunan dişin sahibi, karbon tarihleme yöntemiyle M.Ö. 2855 ile 2570 yılları arasında yaşamış olarak belirlendi.
DNA ANALİZLERİ, İLGİNÇ SONUÇLAR ORTAYA KOYDU
Analizler, bireyin DNA’sının yüzde 80’inin Kuzey Afrika kökenli olduğunu ortaya koyarken, kalan yüzde 20’sinin ise Mezopotamya’nın Bereketli Hilal bölgesiyle bağlantılı olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu bireyin yaşamı boyunca Mısır’da yaşadığını, dişlerindeki kimyasal analizlerle doğruladı.
class=”medyanet-inline-adv”>
Popsci haberine göre Liverpool John Moores Üniversitesi arkeologlarından Joel Irish, “İskelet üzerindeki işaretler, bireyin yaşam tarzına dair ipuçları veriyor. Oturma kemiklerinde genişleme, kollarında sürekli ileri-geri hareketten kaynaklanan yıpranmalar ve sağ ayağında ciddi derecede eklem iltihabı var,” dedi.
Araştırmacılar, bireyin büyük ihtimalle bir çömlekçi olduğunu düşünüyor. Ayaktaki eklem iltihabının çömlekçi çarkının kullanımıyla ilişkili olduğu belirtiliyor. Ancak, bu kişinin yüksek statülü bir mezara gömülmüş olması, sıradan bir çömlekçi için beklenmeyen bir durum olarak değerlendiriliyor. Irish, “Belki de olağanüstü yetenekli veya başarılıydı, bu da sosyal statüsünü yükseltmiş olabilir,” şeklinde konuştu.
YENİ KEŞİFLER İÇİN UMUT DOĞDU
Çalışmanın başyazarı Adeline Morez Jacobs, bu buluşun gelecekteki araştırmalar için önemli bir başlangıç olduğuna dikkat çekti. Jacobs, “Bu bireyin DNA’sı, kemik ve dişlerinden elde ettiğimiz tüm ipuçlarını birleştirerek kapsamlı bir tablo oluşturduk. Umarız gelecekteki Eski Mısır DNA örnekleri, Batı Asya’dan Mısır’a göç hareketlerinin ne zaman başladığını daha net ortaya koyar,” ifadelerini kullandı.
.